Η «ηλεκτρονική συνταγογράφηση» αποτέλεσε απαίτηση της 1ης δανειακής σύμβασης του 2010 με στόχο τον περιορισμό της φαρμακευτικής δαπάνης.
Πέρα από ελάχιστες αντιδράσεις και προβλήματα που δημιουργούσε σε συναδέλφους η αλλαγή στον τρόπο συνταγογράφησης που, κυρίως για ηλικιακούς λόγους, δεν είχαν εξοικείωση με την ψηφιακή τεχνολογία, η μεταρρύθμιση αυτή έτυχε της αποδοχής σχεδόν του συνόλου του ιατρικού κόσμου, παρά το ότι μας «ξεβόλευε» από συνήθειες ή απαιτούσε ένα επιπλέον έξοδο για την αγορά του απαιτούμενου εξοπλισμού.
Ο ιατρικός κόσμος περίμενε την δημιουργία της πλατφόρμας ηλεκτρονικής συνταγογράφησης για να απλοποιήσει τις διαδικασίες δημιουργίας μιας συνταγής, να έχει πλήρη και αξιόπιστο έλεγχο των φαρμάκων που έχουν συνταγογραφηθεί και λαμβάνει ο ασθενής από διαφορετικούς συναδέλφους (καθώς στα βιβλιάρια τις περισσότερες φορές δεν υπάρχουν σχετικές πληροφορίες), να υπάρξει αξιόπιστος έλεγχος στην υπερσυνταγογράφηση και την «κακοσυνταγογράφηση» αντιβιοτικών, ΜΣΑΦ, PPI κ.α. έτσι ώστε να πάψει η πλειοψηφία των γιατρών που ασκεί με επιστημονική επάρκεια και ευσυνείδητα την ιατρική επιστήμη να λοιδορείται από τον λαϊκισμό πολιτικών και ΜΜΕ.
Σκεπτόμενοι λογικά, οι στόχοι ενός συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης από την πλευρά της πολιτείας είναι απλοί και συγκεκριμένοι: να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης, να κάνει καλύτερη την σχέση μεταξύ των επαγγελματιών υγείας (ιατρών, φαρμακοποιών) συμβάλλοντας στην μείωση των ιατρικών σφαλμάτων και να παρακολουθεί τις δαπάνες.
Για να υλοποιηθούν οι πιο πάνω στόχοι είναι απαραίτητο το σύστημα να εκπληρώνει στην πράξη τα ακόλουθα:
1. Κατάργηση της έντυπης (σε χαρτί) συνταγής. Πέραν του απλού γεγονότος ότι είναι αντι-οικολογικό, με την κατάργηση της ο ασθενής δεν χρειάζεται να μεταφέρει τίποτε στο φαρμακείο αλλά ούτε και ο φαρμακοποιός να αρχειοθετήσει την έντυπη συνταγή ενώ σε περίπτωση απώλειας της συνταγής ή κάποιου λάθους δεν χρειάζεται 2ο ραντεβού – επίσκεψη στο γιατρό. Με αυτόν το τρόπο η ηλεκτρονική – ψηφιακή συνταγή είναι προσβάσιμη στον γιατρό, στο φαρμακοποιό και τον ελεγκτικό μηχανισμό του παρόχου της υπηρεσίας για το παρόν αλλά και για πάντα στο μέλλον. Στην Ελληνική πραγματικότητα, τυπώνεται από τον γιατρό, ξανατυπώνεται από τον φαρμακοποιό και στην συνέχεια προχωράει στην άχρηστη αρχειοθέτησή της.
2. Κατάργηση κάθε σφραγίδας και πιστοποιήσεων για το γνήσιο της υπογραφής καθώς η πιστοποίηση του γιατρού και η είσοδός του στο σύστημα είναι υπεραρκετή και ασφαλής πρακτική (ένας απατεώνας κατασκευάζει όσες σφραγίδες θέλει, δεν μπορεί, όμως, χωρίς πιστοποίηση να μπει στο σύστημα και να συνταγογραφήσει ή να γράψει παραπεμπτικά εξετάσεων). Στην Ελληνική πραγματικότητα δεν εκτελείται η συνταγή χωρίς σφραγίδα γιατρού.
3. Εξοικονόμηση χρόνου χρησιμοποιώντας ηλεκτρονική πλατφόρμα με ελάχιστα «βήματα» στην διαμόρφωση της συνταγής (συμπεριλαμβανομένης και της εκτύπωσής της, όσο επιμένουν να παραμένει αυτή η πρακτική). Στην Ελληνική πραγματικότητα ο χρήστης αναγκάζεται να μπαίνει καθημερινά πολλές φορές στο σύστημα καθώς μετά από 5 min μη χρήσης του, αυτό τον αποσυνδέει αυτόματα. Ξανά και ξανά λοιπόν τοποθετεί κωδικούς πιστοποίησης (20-30 φορές/ημ,), ενώ ακολούθως για την επιλογή ενός φαρμάκου σε κάθε συνταγή απαιτούνται άπειρα «κλικ». Σε αυτό ακριβώς το σημείο, η Ελληνική εφευρετικότητα επέτρεψε σε ιδιωτικές εταιρείες να διαμορφώσουν το ίδιο σύστημα με τη επιπλέον δυνατότητα να μπορεί κανείς να ομαδοποιεί διαγνώσεις, φάρμακα, εξετάσεις και πολλά άλλα. Σαφώς, όλα αυτά ο χρήστης μπορεί να τα αποκτήσει μόνο έναντι αδρής αμοιβής (κάτι που θα μπορούσε να κάνει ο ίδιος ο πάροχος της πλατφόρμας). Σε όλα τα ανωτέρω, να προστεθεί η καθυστέρηση του ίδιου του συστήματος που συχνά είναι τραγική και ο χρόνος που χρειάζεται για την αναγραφή όλων των στοιχείων στο βιβλιάριο του ασθενούς. Η πλήρης αδιαφορία για βελτιώσεις αυτού του συστήματος που περιγράφεται μάλλον κάνει πολλούς από εμάς να είμαστε δικαιολογημένα καχύποπτοι ότι όλα αυτά γίνονται σκόπιμα.
4. Κατάργηση λαθών σχετικά με τα ποσοστά αποζημιώσεων των φαρμάκων που θα μπορούσε το ίδιο σύστημα να προβλέπει. Στην Ελληνική πλατφόρμα έχουμε συχνά λάθη αφ’ ενός λόγω πολυπλοκότητας του συστήματος και αφ’ ετέρου γιατί δεν υπάρχει η πληροφορία ποσοστού αποζημίωσης για όλα τα σκευάσματα, με συνέπεια ο καθένας να μπορεί να αλλάξει τα ποσοστά δημιουργώντας ανωμαλίες και στρεβλώσεις.
Τέσσερα χρόνια είναι πολλά για να μην έχουν υπάρξει αλλαγές στο σύστημα που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την ίδια την υπηρεσία, να εξοικονομήσουν χρήματα και βέβαια να μπορούν να εντοπίζονται και να διώκονται όσοι μπαίνουν στον πειρασμό να παρανομήσουν.
Καταλήξαμε λοιπόν σε ένα σύστημα απίστευτης ηλεκτρονικής γραφειοκρατίας δημιουργώντας μία πλατφόρμα που αντί να ωφελήσει ταλαιπωρεί. Η τεχνολογία έρχεται για να απλοποιήσει και να κάνει πιο εύκολη την ζωή όλων μας αλλά μάλλον εμείς βάλαμε GPS στον γάιδαρο νομίζοντας ότι θα πάμε πιο γρήγορα.
Τέλος, ψηφιακός αναλφαβητισμός δεν είναι μόνο η αδυναμία χρήσης της ψηφιακής τεχνολογίας αλλά και η κακή της χρήση που δεν αποφέρει τελικά κανένα πρακτικό όφελος ενώ παράλληλα κάνει την ζωή μας πιο δύσκολη.
Το επόμενο βήμα που λογικά περίμενε και περιμένει ο ιατρικός κόσμος είναι η ηλεκτρονική κάρτα του ασθενούς που θα τον συνοδεύει σε κάθε επαφή με τις υπηρεσίες υγείας και θα είναι καταγεγραμμένη η ασφαλιστική κατάσταση του, το ιατρικό ιστορικό, οι εξετάσεις στις οποίες έχει υποβληθεί (με τα αποτελέσματά τους), οι θεραπείες του και οι αλλαγές σε αυτές.
Όνειρα θερινής νυκτός θα μου πείτε αφού, όπως αποδείχτηκε, όλα κρίνονται στο τέλος από ψηφιακά αναλφάβητους Υπουργούς και υπεύθυνους παρόχων υπηρεσιών υγείας ανίκανους να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν τα ελάχιστα από αυτά που μεγαλόστομα διακηρύττουν καθημερινά στα τηλεοπτικά παράθυρα και πάνελ υπνωτίζοντας εμάς και τους χρήστες υπηρεσιών υγείας, ώστε να βλέπουμε την εικονική τηλεπραγματικότητα των «επιτυχιών» τους ή να αρκούμαστε στην απλή διαπίστωση πως στον τόπο αυτό δεν είναι συμπαθής και δημοφιλής μόνο ό ίδιος ο λαϊκός ήρωας ο Καραγκιόζης αλλά και οι πρακτικές του (ας με συγχωρήσει ο καλός μου ο Καραγκιόζης).
Περαστικά μας.