Η σχέση περιβάλλοντος και υγείας είναι γνωστή εδώ και πάρα πολλά χρόνια, με εμπειρικές παρατηρήσεις, αυτός όμως που για πρώτη φορά συστηματοποίησε τη σχέση υγείας ανθρώπου και περιβάλλοντος ήταν ο περίφημος γιατρός της αρχαιότητας, ο Ιπποκράτης. Ήταν ο πρώτος που έγραψε μια σημαντική πραγματεία, με τον τίτλο, “περί αέρων, υδάτων, τόπων”, για τον αέρα δηλαδή, το νερό και το έδαφος και έγραψε επίσης και μια άλλη πραγματεία που δεν την ξέρουμε τόσο πολύ αν και είναι πάρα πολύ σημαντική, είναι μια πραγματεία “περί αρχαίης ιητρικής”, στην οποία αναφέρεται στην διατροφή του ανθρώπου και μάλιστα χαρακτηρίζει ότι γνωρίζει πάρα πολύ καλά τα πολλά φοβερά που μπορεί να προκαλέσει η κακή διατροφή. Σήμερα ξέρουμε ότι τα βασικά στοιχεία του υγιεινού περιβάλλοντος είναι ο καθαρός αέρας, το καθαρό νερό, η επαρκής και υγιεινή διατροφή, η ήρεμη και ασφαλής κατοικία, και το σταθερό οικοσύστημα. Αυτά τα πέντε στοιχεία είναι τα βασικά στοιχεία του υγιεινού περιβάλλοντος. Αυτά τα στοιχεία τώρα κινδυνεύουν να ανατραπούν από διάφορους κινδύνους, ας τους ονομάσουμε περιβαλλοντικούς, οι οποίοι είναι: βιολογικοί κίνδυνοι όπως είναι τα μικρόβια που μπορεί να ενεδρεύουν στο νερό ή την τροφή, ιοί και άλλα βιολογικής φύσεως, οι χημικοί κίνδυνοι όπως οι ρύποι που υπάρχουν στον αέρα, στο νερό, τα απόβλητα, βαρέα μέταλλα, απορρυπαντικά, λιπάσματα, φάρμακα, βιοκτόνα, Οι επιδράσεις αυτών των κινδύνων μπορεί να είναι τοξικές, να προκαλούν νοσήματα, να είναι οξείες, να είναι χρόνιες, μπορεί οι βλάβες που προκαλούν να μην μπορούν να αντιστραφούν, είναι πάρα πολλών ειδών όπως καταλαβαίνετε. Επίσης έχει μεγάλη σημασία, όταν μιλάμε για ουσίες που μπορούν να προκαλέσουν ζημιές στην υγεία, και το πως οι ουσίες αυτές μεταβολίζονται μέσα στον οργανισμό μας. Γιατί μια ουσία μπορεί ο οργανισμός να μην μπορεί να την αποβάλει αμέσως, να αθροίζεται, Έχει μεγάλη σημασία να ξέρουμε αν η ουσία αθροίζεται στον οργανισμό, και βέβαια αν μεταβολίζεται και μας δίνει προϊόντα που και αυτά με τη σειρά τους μπορεί να είναι επιβλαβή… Επίσης πρέπει να θεωρούμε και το άτομο το ίδιο, δεν είναι όλοι το ίδιο ευάλωτοι, τα παιδιά είναι περισσότερο ευάλωτα σε άλλου τύπου κινδύνους από ότι οι ηλικιωμένοι, όπως επίσης τα άτομα με ενδεχόμενη γενετική επιβάρυνση Και φυσικά σημασία έχει τέλος, σε κάποια στιγμή να δούμε και τα όρια. Λέμε ότι αυτή η ουσία δεν μπορεί στον αέρα, στην τροφή ή το νερό να ξεπερνάει ένα συγκεκριμένο όριο. Να σας πω και κάτι άλλο τώρα, ότι τα όρια τα έχουμε για κάθε ουσία χωριστά. Η δική μου αντίληψη λοιπόν είναι η εξής: αν έχω δέκα ουσίες και οι δέκα είναι κάτω από τα όριά τους αλλά εγώ τις παίρνω και τις δέκα… θα έλεγα ότι υπάρχει μια συνέργια,….. …….τις συνέργιες είναι καλό να τις λαμβάνουμε πάντοτε υπόψη μας, και να επιμένουμε τα όρια που επιβάλλονται να έχουν ένα όριο ασφάλειας, δηλαδή αν αποδείξω για μια ουσία ότι το όριο είναι τόσο, δεν πρέπει να επιτρέψω αυτή την τιμή αλλά να πάω πολύ χαμηλότερα για να έχω όριο ασφαλείας. Να έρθω τώρα στο νερό. Ξέρετε καλά, είναι βασικό στοιχείο για την υγεία μας, υπάρχει όμως κίνδυνος να μολυνθεί, ευτυχώς για την χώρα μας, οι μολύνσεις του νερού τουλάχιστον από πλευράς βιολογικών κινδύνων δεν είναι μεγάλες, Σε μας τώρα οι κίνδυνοι είναι περισσότερο κίνδυνοι που προέρχονται από τοξικές ουσίες, είμαστε χώρα βιομηχανοποιημένη, χρησιμοποιούμε πάρα πολλά χημικά και όλα αυτά μπορούν να βρουν το δρόμο τους και να περάσουν στο νερό. Πρέπει λοιπόν να ΄χουμε το νου μας κυρίως στο νερό, και βέβαια αυτό σημαίνει ότι, δεν είναι μόνο το να μην έχει τοξικές ουσίες μέσα, πρέπει να έχει και τη σωστή σύνθεση. Μπορεί μια ουσία να μην είναι τοξική αλλά για τον οργανισμό, για τη λειτουργία π.χ των νεφρών να είναι βλαπτική, να έχει πάρα πολλά άλατα, ή χλωριούχα, να προκαλέσει νεφρολιθίαση. Πρέπει λοιπόν το νερό να έχει και τη σωστή σύνθεση. Τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα έχουν κάνει ήδη αρκετή ζημιά στο χώμα που καλλιεργούμε ενώ «δηλητηριάζουν» τους καρπούς που παράγουμε και είναι καιρός να αλλάξουμε φιλοσοφία στον τρόπο παραγωγής των τροφίμων που οι ίδιοι εμείς στο τέλος – τέλος καταναλώνουμε. Το ρητό «ότι δεν φαίνεται δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει» δυστυχώς ισχύει και στην παραγωγή των τροφίμων. Έχουμε σκεφτεί ποτέ, σε μια μεγάλη παραλία που συγκεντρώνονται μερικές χιλιάδες κόσμου, το ενδεχόμενο (η σωστή παιδεία άλλωστε δεν είναι το φόρτε μας!!!) να ουρήσουν όλοι όσοι μπαίνουν στο νερό, έστω μια φορά; Το ενδεχόμενο αυτό δεν αποτρέπει κανέναν μας να μπούμε στο νερό και να κάνουμε τα μακροβούτια μας!!! Έχετε σκεφτεί τώρα ότι η ποσότητα των ούρων που μπορεί να έχει «ριχτεί» στο νερό είναι μερικές χιλιάδες λίτρα; Είναι βέβαιο ότι αν βλέπατε ένα βυτιοφόρο να αδειάζει, μέσα στην θάλασσα, που εσείς κολυμπάτε, μερικές χιλιάδες λίτρα ούρα, δεν θα μπαίνατε ξανά να κολυμπήσετε. Δυστυχώς για όλους εμάς έτσι ακριβώς συμβαίνει και με τα δηλητήρια που «ποτίζουμε» τους καρπούς που παράγουμε χρησιμοποιώντας αλόγιστα τα φυτοφάρμακα και τα λιπάσματα. Αν το αποτέλεσμα αυτής μας της πράξης ήταν ορατό είναι σίγουρο ότι δεν θα ξανατρώγαμε και πολλά από αυτά που παράγουμε με την λεγόμενη συμβατική καλλιέργεια!!!. Οι καταναλωτές έχουν δίκιο να νοιάζονται για τη διατροφή και την υγεία τους. Η διατροφή κατά πάσα πιθανότητα συμβάλλει κατά το ένα τρίτο για τη δράση δύο μεγάλων δολοφόνων, του καρκίνου και των καρδιοπαθειών. Για αυτό άλλωστε προσπαθούμε να μειώσουμε το αλάτι στα επεξεργασμένα τρόφιμα, καθώς και να ενθαρρύνουμε τον κόσμο να τρώει πιο πολλά φρούτα και λαχανικά, μειώνοντας τη ζάχαρη και τα λίπη. Γνωρίζουμε ότι οι αλλαγές στις διατροφικές μας συνήθειες επιφέρουν αληθινά οφέλη στην υγεία μας. Η ασφάλεια και η ποιότητα των τροφίμων μας εξαρτάται από τη φροντίδα και τους επιτόπιους ελέγχους σε όλα τα στάδια της διατροφικής αλυσίδας. Μπορούν να υπάρχουν καλές και κακές πρακτικές εξίσου στη συμβατική και βιολογική παραγωγή. Ας πάρουμε για παράδειγμα τα κατάλοιπα φυτοφαρμάκων. Τα επίπεδα ασφαλείας για τα κατάλοιπα φυτοφαρμάκων καθορίζονται από ανεξάρτητους επιστήμονες που λαμβάνουν υπόψη τους τις αβεβαιότητες ώστε να συμπεριλαμβάνουν ένα μεγάλο περιθώριο ασφαλείας. Ωστόσο, πολύς κόσμος θα προτιμούσε το φαγητό του να μην περιέχει καθόλου κατάλοιπα, ακόμη και αν η ύπαρξη τους δεν εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία. Τα βιολογικά τρόφιμα περιέχουν λιγότερα κατάλοιπα από τα αντίστοιχα στη συμβατική παραγωγή, έτσι αυτό είναι ένα κίνητρο αγοράς βιολογικών προϊόντων. Από την άλλη, εφικτός είναι επίσης ο συμβατικός τρόπος παραγωγής φρούτων και λαχανικών με ελάχιστη χρήση φυτοφαρμάκων Γενικότερα η άποψή μας, πρέπει να είναι, ότι η μείωση των καταλοίπων δεν θα έπρεπε να συσχετίζεται μόνο με τα βιολογικά τρόφιμα αλλά και με τα συμβατικά. Η «πράσινη» επανάσταση μας έφερε πολύ και φθηνό φαγητό αλλά με κόστος για το περιβάλλον. Στο μέλλον θα πρέπει να αναπτύξουμε τρόπους παραγωγής τροφίμων που ταυτόχρονα θα σέβονται τη φύση και θα αποδίδουν στους καταναλωτές προϊόντα σε προσιτές τιμές. Το πράγμα λοιπόν θέλει μια διαφορετική αντιμετώπιση. Πρέπει να κάνουμε κάτι ριζικά διαφορετικό. Κι αυτό είναι πρώτο, πρέπει να αλλάξουμε νοοτροπία, να αλλάξουμε την καταναλωτική μανία, μακριά από την ποσότητα και πιο κοντά στην ποιότητα, κι αυτά γίνονται μόνο με συνεχή εκπαίδευση. Να φύγουμε από το αναπτυξιακό πρότυπο που ακολουθούμε και να πάμε σε αυτό που νομίζω ότι οι περισσότεροι το έχουμε ενστερνιστεί και είναι αυτό που λέμε αειφόρος ανάπτυξη. Οικονομική δηλαδή ανάπτυξη με σεβασμό προς το περιβάλλον. Η ουσιαστική λύση θα είναι μια ολική αλλαγή στην συμπεριφορά μας, να πάψουμε να είμαστε καταναλωτές της ποσότητας και να είμαστε καταναλωτές της ποιότητας. Να βάλουμε προτεραιότητες στη ζωή μας που να αναγνωρίζουν ορισμένες αξίες. Δεν μπορεί ας πούμε οι οικονομικές προτεραιότητες να μπούνε πιο μπροστά από τις προτεραιότητες της υγείας. Βλέπετε τι έγινε με τις «τρελές αγελάδες»; Βάλαμε πιο μπροστά τις οικονομικές προτεραιότητες πχ. Τις προτεραιότητες της κρεαταγοράς και είχαμε μια καταστροφή και για την υγεία, και για χιλιάδες αγελάδες και για την κρεαταγορά τελικά. Λοιπόν αυτό πρέπει να μας γίνει μάθημα, πρέπει να υπάρχει μια προτεραιότητα των αξιών. Εν ολίγοις να βάλουμε τον ΑΝΘΡΩΠΟ & ΤΗΝ ΖΩΗ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΣΕ ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ: ν Τι είναι το Πεπτικό Σύστημα. ν Η Τροφή και ο ρόλος της (παροχή ενέργειας και θρέψη – ομοιόσταση). Η Τροφή μπορεί να επηρεάσει την υγεία μας με δύο τρόπους: — Προκαλώντας πρόβλημα υγείας η ίδια η τροφή (καρκίνος, καρδιαγγειακά νοσήματα, αλκοολική ΚΙ Ήπατος, κλπ..) — Προκαλώντας συμπτώματα δηλ. ενοχλήσεις, εξαιτίας κάποιας προϋπάρχουσας ασθένειας του οργανισμού μας. ν ΓΟΠ Νόσος. ν Πεπτικό έλκος (στομάχου και 12/λου). ν Σ.Σ.Ε. ν Καρκίνος του Παχέος Εντέρου. ν Παθήσεις του Ήπατος (Αλκοολική ΚΙ., Λιπώδης εκφύλιση Ήπατος) ν Υπερλιπιδαιμία (παθολογικός μεταβολισμός χοληστερίνης και τριγλυκεριδίων). ν Αρτηριακή Υπέρταση. ν Καρδιαγγειακή Νόσος. ν Λιγότερο ΑΛΑΤΙ. ν Λιγότερη ΖΑΧΑΡΗ. ν Λιγότερα ΛΙΠΑΡΑ. ν Λιγότερο ΚΟΚΚΙΝΟ ΚΡΕΑΣ. ν Λιγότερο ΖΩΙΚΟ ΛΙΠΟΣ. >>> ΝΑΙ στο ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ν Περισσότερα ΦΡΟΥΤΑ. ν Περισσότερα ΛΑΧΑΝΙΚΑ. Δηλ. ΝΑΙ στην ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ (που εγκαταλείψαμε!!!) ΝΑΙ στην ΦΥΣΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ – ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ. ΟΧΙ ΣΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ (γυναίκες και Καρκίνος του Πνεύμονα και Καρδιαγγειακά νοσήματα).
Καλά Δένδρα – 6 Μαΐου 2007
